Kraakheldere analyse van de militaire tactieken van Hamas in The New York Times – in het Nederlands vertaald en gepubliceerd in De Morgen. #HamasIsISIS #BringThemHomeNow
Op 7 oktober 2023 verraste Hamas de Israëliërs met een grootschalig offensief manoeuvre, maar in Gaza vecht de groep als een guerrilla. ‘Het doel is om te verdwijnen, directe confrontaties te vermijden en tactische aanvallen uit te voeren op het bezettingsleger.’
Patrick Kingsley, Natan Odenheimer, Aaron Boxerman, Adam Sella en Iyad Abuheweila / The New York Times – 27 juli 2024
Ze verschuilen zich onder woonwijken en slaan hun wapens op in kilometerslange tunnels, huizen, moskeeën, banken en zelfs kinderslaapkamers. Hierdoor vervaagt de grens tussen burgers van Gaza en strijders van Hamas. Ze komen tevoorschijn in burgerkleding, soms gekleed in trainingspakken en sandalen, om op Israëlische troepen te schieten, mijnen aan voertuigen te bevestigen of raketten af te vuren vanuit burgerwijken. Ze plaatsen explosieven en struikeldraden in verlaten huizen en lokken Israëlische soldaten daar soms naartoe door tekenen van hun aanwezigheid aan te brengen.
De afgelopen acht maanden hebben de al-Qassam-brigades, de militaire vleugel van Hamas, in Gaza gevochten als een gedecentraliseerde en grotendeels verborgen strijdmacht. Hamas koos ervoor om de Israëlische invasie van 7 oktober niet frontaal te bevechten; de meeste strijders trokken zich terug uit hun bases en buitenposten. De groep probeert het technologische en numerieke voordeel van Israël te neutraliseren door verrassingsaanvallen op kleine groepen soldaten uit te voeren.
Het spookleger van Hamas verschijnt slechts kortstondig vanonder de grond. De strijders duiken plotseling op uit een wirwar van tunnels, vaak gewapend met raketgranaten, schakelen soldaten uit en keren snel terug naar hun ondergrondse fort. Soms verschuilen ze zich tussen de weinige burgers die besloten hebben in hun buurt te blijven of vergezellen ze burgers die terugkeren naar door Israël veroverde en daarna verlaten gebieden.
Guerrilla
De Israëlische militaire campagne heeft volgens de autoriteiten van Gaza officieel al bijna 2 procent van de vooroorlogse bevolking van het gebied het leven gekost. Daarnaast is volgens de Verenigde Naties ongeveer 80 procent van de inwoners ontheemd geraakt en is het merendeel van de gebouwen in Gaza beschadigd. Aan Israëlische zijde leren militaire statistieken dat sinds het begin van de invasie officieel minder dan 350 Israëlische soldaten zijn omgekomen in Gaza, veel minder dan Israëlische functionarissen in oktober hadden voorspeld.
Ondanks het enorme bloedvergieten heeft de strategie van Hamas de groep geholpen om een aantal van haar doelstellingen te bereiken. De oorlog heeft de reputatie van Israël in de ogen van velen wereldwijd geschaad en de Israëliërs worden aangeklaagd voor genocide bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. De oorlog heeft ook chronische breuklijnen in de Israëlische samenleving uitgediept en geleid tot geruzie over de vragen of en hoe Hamas verslagen moet worden. De kwestie van een onafhankelijke Palestijnse staat is ook weer onderwerp van wereldwijd debat; verschillende landen hebben Palestina inmiddels als staat erkend.
Net zo belangrijk voor Hamas is dat zijn oorlogsdoctrine de organisatie in staat heeft gesteld om te overleven. De leider van de groep in het gebied, Yahya Sinwar, en de meeste van zijn militaire topcommandanten leven nog. Israël zegt dat het meer dan 14.000 van de 25.000 strijders van Hamas heeft gedood, maar die uitspraak wordt betwist en is onmogelijk te verifiëren. En zelfs als ze waar is, betekent dat dat er nog duizenden strijders actief zijn.
Een analyse van door Hamas vrijgegeven video’s van het slagveld en interviews met drie Hamas-leden en tientallen Israëlische soldaten wijzen erop dat de strategie van de groep gebaseerd is op de volgende pijlers:
1. Honderden kilometers aan tunnels stellen de strijders in staat zich door Gaza te verplaatsen zonder gezien te worden door Israëlische soldaten.
2. Het gebruik van burgerwoningen en -infrastructuur, waaronder medische voorzieningen, VN-kantoren en moskeeën, om strijders, tunnelingangen, boobytraps en munitieopslagplaatsen te verbergen.
3. Israëlische soldaten worden overvallen door kleine groepen strijders verkleed als burgers. Echte burgers, onder wie ook kinderen, moeten op de uitkijk staan.
4. Geheime tekens op en aan huizen, zoals graffiti of een rood laken dat uit een raam hangt, zodat medestrijders weten dat er mijnen, tunnelingangen of wapenopslagplaatsen in de buurt zijn.
5. De oorlog wordt zo lang mogelijk gerekt, ook al heeft dit meer burgerdoden en vernietiging tot gevolg, zodat Israël vast blijft zitten in de strijd en de internationale kritiek op het land blijft groeien.
“Het doel is om te verdwijnen, directe confrontaties te vermijden en tactische aanvallen uit te voeren op het bezettingsleger. De nadruk ligt op geduld,” zegt Salah al-Din al-Awawdeh, een Hamas-lid en voormalig strijder bij de militaire vleugel, nu analist in Istanboel. Voor 7 oktober opereerden de al-Qassam-brigades als “een leger met trainingsbases en voorraden”, zegt al-Awawdeh. “Maar in deze oorlog gedragen ze zich als een guerrilla.”
Aan het begin van de oorlog vuurden Hamas en zijn bondgenoten een spervuur van raketten af op civiele gebieden in Israël, waaronder ongeveer drieduizend op 7 oktober zelf. Dit gebeurde vaak met behulp van lanceerinstallaties die verborgen waren in dichtbevolkte burgerwijken in Gaza. Het Israëlische leger heeft tientallen installaties veroverd en vernietigd. Enkele daarvan bevonden zich in de buurt van een moskee en een kleuterschool, aldus de Israëliërs.
Eens de Israëlische grondtroepen eind oktober waren binnengevallen, ging Hamas verder. Burgergebieden werden omgeturnd in militaire zones, in tal van buurten werden er vallen geplaatst en strijders gingen zich kleden als burgers. Israëlische functionarissen zeggen dat de tactieken van Hamas verklaren waarom Israël gedwongen werd zoveel civiele infrastructuur aan te vallen, zoveel Palestijnen te doden en zoveel burgers vast te houden.
Jeans en sneakers
Mousa Abu Marzouk, een hoge Hamas-functionaris in Qatar, verwerpt de kritiek op het gebruik van burgerkleding en de opslag van wapens in burgerwoningen; het leidt alleen maar de aandacht af van de Israëlische wandaden. “Stel dat iemand een wapen onder een bed vandaan haalt. Is dat een rechtvaardiging voor het doden van 100.000 mensen?” zegt Abu Marzouk. “Is dat een rechtvaardiging voor het vermoorden van een hele school en het vernietigen van een ziekenhuis?”
Sommige Hamas-leden erkennen en verdedigen het gebruik van burgerkleding en burgerhuizen, en zeggen dat de groep geen alternatief heeft. “In elke opstand, in elke oorlog, van Vietnam tot Afghanistan, vochten mensen vanuit hun huizen”, zegt al-Awawdeh. “Als ik bijvoorbeeld in Zeitoun woon en het leger komt, zal ik daar vechten, vanuit mijn huis of het huis van mijn buren of vanuit de moskee. Ik zal vechten waar ik ook ben.” Hamas-strijders dragen burgerkleding in een legitieme poging om niet ontdekt te worden, zegt al-Awawdeh. “Dat is normaal voor een verzetsbeweging, daar is niets ongewoons aan.”
De reactie van Hamas op de Israëlische grondinvasie van 27 oktober is exemplarisch voor de strategie van de groep sindsdien.
Toen Israëlische tanks en infanteriebataljons Gaza binnenvielen, ondervonden ze de eerste paar kilometer weinig of geen weerstand, zeggen vier soldaten die als eersten de grens overstaken. Lior Soharin, een Israëlische reserve sergeant-majoor, hielp mee om een buitenpost van Hamas op enkele tientallen meters van de grens onder de voet te lopen. Er was niemand binnen, herinnert hij zich. “Achteraf ontdekten we dat ze daar ondergronds zaten”, zegt Soharin.
Omdat ze zich terugtrokken in hun labyrint van tunnels, stonden de Hamas-strijders duizenden hectaren landbouwgrond af aan de Israëlische strijdkrachten. De Israëlische troepen rukten op langs routes die Hamas niet had uitgerust met explosieven en vallen, aldus een junior Hamas-officier uit Noord-Gaza die het gebied voor 7 oktober verliet en nog altijd in nauw contact staat met zijn ondergeschikten. Maar het was ook te wijten aan de strategie van de al-Qassam-brigades, die Israëlische soldaten in een hinderlaag wilden laten lopen zodra ze diep in het gebied waren, in plaats van onmiddellijk in de tegenaanval te gaan, aldus de strijder.
Tientallen propagandavideo’s van Hamas, door de groep op haar socialemediakanalen geplaatst, laten zien hoe kleine groepen strijders – vaak gekleed in jeans, joggingbroeken, sandalen en sneakers – te werk gaan. Ze komen vaak tevoorschijn uit tunnels om Israëlische tanks en voertuigen in de buurt te beschieten, rennen te voet op tanks af en leggen mijnen in de buurt van de koepel, vuren raketgranaten af vanuit woongebouwen en schieten met scherpschuttersgeweren op soldaten.
De voorbereidingen voor deze strijd begonnen in 2021, toen Hamas de productie van explosieven en antitankraketten opvoerde en de productie van langeafstandsraketten terugschroefde om zich voor te bereiden op een grondoorlog, aldus de Hamas-officier. De groep breidde ook zijn netwerk van tunnels voor en creëerde toegangspunten in huizen in Gaza, zodat strijders naar binnen en naar buiten konden zonder vanuit de lucht gezien te worden. De tunnels werden uitgerust met een vast telefoonnetwerk dat voor Israël moeilijk te verstoren is en strijders in staat stelt om zelfs tijdens onderbrekingen in de mobiele telefoonnetwerken van Gaza, die door Israël gecontroleerd worden, te communiceren, aldus de Hamas-officier, al-Awawdeh en Israëlische functionarissen.
Dadels en drinkwater
Aan het begin van de oorlog beschikte Hamas over voldoende explosieven in zijn ondergrondse arsenalen voor een langdurige campagne, evenals voldoende ingeblikte groenten, dadels en drinkwater voor minstens tien maanden, aldus de officier. Daarnaast werden de commando’s van Hamas getraind om alert en geconcentreerd te blijven ondanks voedsel- en watertekorten. Voor de oorlog kregen strijders soms het bevel om dagenlang slechts een handvol dadels te eten en urenlang stil te zitten, zelfs wanneer instructeurs water op hun gezichten spatten om hen af te leiden.
Toen grote delen van Gaza in oktober leeg begonnen te lopen, begonnen Hamas-strijders boobytraps te plaatsen in honderden huizen waarvan ze verwachtten dat de Israëlische troepen die zouden willen betreden. De mijnen zijn verbonden met struikeldraden, bewegingssensoren en geluidsdetectoren die de explosieven tot ontploffing brengen.
In hun best geplande hinderlagen geven Hamas-commando’s de Israëlische troepen een vals gevoel van veiligheid door hen uren of zelfs dagen vrij te laten bewegen in gebieden die gemarkeerd zijn voor een aanval. Hamas-strijders en Israëlische soldaten zeggen dat Hamas de Israëliërs volgt met behulp van verborgen camera’s, drones en inlichtingen van burgeruitkijkposten. Vijf Israëlische soldaten stellen dat ook kinderen op de uitkijk staan; ze staan dan op daken en geven informatie door aan de commandanten, die zich op de begane grond bevinden.
De hinderlaagcommando’s van Hamas blijven meestal verborgen totdat een Israëlisch konvooi enkele minuten door een gebied heeft gereden of Israëlische troepen zich urenlang op een bepaalde plaats hebben gegroepeerd zodat ze de indruk krijgen dat Hamas het gebied heeft verlaten, aldus zes Israëlische soldaten en de Hamas-officier. Na een periode van kalmte komt er een groep tevoorschijn uit een tunnel, vaak bestaande uit vier personen.
Twee strijders hebben de taak om explosieven aan de zijkanten van een voertuig te bevestigen of er antitankraketten op af te vuren. Een derde draagt een camera om propagandamateriaal te filmen. Een vierde blijft meestal bij de tunnelingang om een boobytrap voor te bereiden die geactiveerd kan worden zodra de anderen terugkeren, zodat alle Israëliërs die proberen hen ondergronds te volgen worden gedood.
Een goed geplande hinderlaag is erop gericht om niet alleen de eerste Israëlische troepen uit te schakelen, maar ook de reservestrijders en de medici die de gewonden komen redden. Een Israëlisch lid van de speciale strijdkrachten vertelt over een geval waarin een groep Hamas-strijders zich precies zo leek te hebben opgesteld dat de Israëlische reservetroepen over hun getroffen kameraden heen moesten schieten om hen te kunnen raken. Een andere Israëliër vertelt dat Hamas-strijders op een keer bleven wachten nadat leden van een Israëlische eenheid gewond waren geraakt door een mijn en vervolgens tevoorschijn kwamen om te schieten op de troepen die hen kwamen redden. Bij een aanval op 11 juni in Rafah, vertelt zowel Hamas als het Israëlische leger, vuurden al-Qassam-strijders mortieren af op Israëlische hulptroepen die soldaten kwamen redden die eerder op de dag waren aangevallen.
Hamas toonde zijn aanpak in een video van acht minuten die begin april werd vrijgegeven op haar socialemediakanalen. In de video zijn strijders te zien die een meerstappenhinderlaag uitvoeren in Khan Younis, in het zuiden van Gaza. De strijders zitten op matten en plannen de aanval. Ze gebruiken pen, papier en een tablet om eenvoudige kaarten te tekenen waarop staat waar ze een reeks bermbommen willen plaatsen. Vervolgens zijn Hamas-mannen in burgerkleding te zien die explosieven leggen in het puin van een verwoeste wijk. Daarna wordt de geplande hinderlaag getoond: op beelden van verborgen camera’s is te zien hoe een groep Israëlische soldaten zich een weg door het puin baant. Er wordt op hen gevuurd, wat een Israëlische hulpploeg naar de plek lijkt te lokken, waarna hun komst de mijnen activeert.
Munitie in burgerhuizen
Hamas gebruikt woongebouwen om tientallen kleine wapenopslagplaatsen in het gebied te verbergen, vertellen verschillende Israëlische soldaten die zulke voorraden hebben gevonden. De soldaten zeggen dat het op den duur normaal werd om munitie te vinden die verborgen was in burgerhuizen en moskeeën, wat volgens hen een van de redenen is waarom het Israëlische leger zoveel burgerinfrastructuur heeft vernietigd.
Sommige soldaten zeggen dat hun eenheden onnodig eigendom van burgers vernielden, soms zichzelf daarbij filmend, wat de indruk wekt dat het Israëlische leger vaak weinig reden heeft om burgerwoningen te doorzoeken. Anderen stellen dat het doorzoeken van burgerbezittingen meestal een duidelijk militair doel heeft. Eén Israëliër vertelt dat hij geweren heeft gevonden achter een valse muur in de slaapkamer van een kind, een andere zegt dat zijn eenheid granaten heeft gevonden in de kledingkast van een vrouw. Volgens het internationaal recht moeten strijders voorkomen dat ze ‘burgerobjecten’ zoals huizen, scholen, ziekenhuizen en moskeeën voor militaire doeleinden gebruiken.
Soms komen Hamas-strijders zonder wapens uit tunnels tevoorschijn en doen ze zich voor als burgers totdat ze een huis bereiken waar andere strijders wapens en munitie hebben verstopt in de bekleding van meubels, aldus Israëlische soldaten. Om hun schutters te helpen zulke wapenopslagplaatsen te vinden, heeft Hamas een uitgebreid systeem ontwikkeld voor het markeren van huizen die dienstdoen als opslagplaatsen, die tunnels verbergen of die boobytraps bevatten. Sommige gebouwen worden gemarkeerd met een symbool, andere hebben rode stof voor de ramen hangen, weer andere hebben plastic vaten of plastic zakken buiten staan.
Sommige Israëlische eenheden hebben uiteindelijk gedrukte gidsen gekregen om hen te helpen de betekenis van elk symbool of voorwerp te identificeren, aldus een soldaat. Bij twijfel gaan soldaten huizen binnen door een gat in de muren te blazen, voor het geval de voordeuren met mijnen zouden zijn uitgerust, vertelt majoor-generaal Itai Veruv.
Om Israëliërs in de val te lokken, brengen schutters van Hamas soms duidelijke tekenen van hun aanwezigheid in een gebouw aan, zoals Hamas-vlaggen. Soms worden Israëlische troepen naar binnen gelokt door een stuk Israëlische kleding of een identiteitskaart, dingen die aangeven dat er misschien gijzelaars worden vastgehouden. Een soldaat zegt dat Hamas vastgebonden honden gebruikte om soldaten een gebouw met boobytraps in te lokken, in de hoop dat de soldaten zouden proberen de honden te bevrijden. Een andere soldaat herinnert zich dat hij een dode Hamas-strijder in een flatgebouw zag en naar het lichaam toe liep. Toen hij dichterbij kwam, realiseerde hij zich dat er een explosief op het lichaam was geplaatst. Zijn ploeg schoot op het lichaam, waarna een ontploffing volgde die het gebouw in lichterlaaie zette.
Sommige soldaten zeggen dat ze wapens hebben gevonden in huizen die ze eerder in de oorlog hadden doorzocht. Israëlische troepen zijn in vele gevallen weken of zelfs maanden later naar gebieden waar Hamas volgens het leger verslagen was teruggekeerd om de strijd voort te zetten tegen strijders die eerdere fasen van de oorlog hadden overleefd. Voor Hamas “gaat het er altijd om verliezen zo lang mogelijk te vermijden zodat ze later opnieuw kunnen vechten”, zegt Andreas Krieg, expert op het gebied van militaire strategie aan het King’s College in Londen. “Ze zijn nog lang niet verslagen.”
© The New York Times
Origineel artikel: “How Hamas Is Fighting in Gaza: Tunnels, Traps and Ambushes”
Hamas overwhelmed Israel’s border in October with a coordinated, large-scale maneuver before committing atrocities. Now, it acts as a guerrilla force, its fighters often disguised as civilians.
Gerelateerd artikel: ” ‘Hamas is ISIS’: Here’s how we know “
Hamas and ISIS share ideological foundations and revere the same philosophical figures that developed them. – Jerusalem Post